Cunda Adası, Ege Bölgesi’nin kuzeybatısında, Balıkesir’in Ayvalık İlçesi’nin sınırları içinde yer almaktadır. Ayvalık İlçesi’nin batısı deniz, kuzeyi Burhaniye, doğusu Bergama, güneyi Dikili ile çevrilidir. Ayvalık koyundaki Ayvalık Adaları olarak adlandırılan irili ufaklı 22 adanın içerisinde yerleşime açık tek ada Cunda Adası’dır. Türkiye’nin Ege Denizi’nde bulunan Gökçeada, Bozcaada ve Uzunada’dan sonra 4. büyük adasıdır. Yüzölçümü 23,36 km2 olan Cunda (Alibey) Adası, anakaraya 600 m ve Midilli adasına 17,5 km uzaklıktadır.
Cunda Adası’nın anakaraya bağlantısı iki ayrı köprü ile sağlanmaktadır. Dolap Boğazı mevkiinde 1896 yılında inşaa edilmiş olan Türkiye’nin ilk boğaz köprüsü, Cunda ve Lale Adalarını birleştirmektedir. Lale Adası ise anakaraya 1817 yılında denizin doldurulmasıyla yapılan 500 metrelik bir hemzemin bir köprü-yol ile bağlanmaktadır. Eskilerin “peratariya” (geçit) dedikleri bu yol, atlı bir arabanın ancak geçebileceği genişlikte iken 1960’lı yıllarda başlayan çalışmalarla, günümüzde yayalar için bırakılan geniş şeritler dışında, iki aracın da rahat geçebileceği bir düzeye getirilmiştir.
Piri Reis’in Kitab-ı Bahriyesi’ndeki Yund Adaları olduğu ve ilerleyen yıllarda Yund adının Cunda’ya dönüştüğü düşünülmektedir. Ayvalık’ta istilacı düşmana karşı ilk asker kurşununu attırmış Komutan Ali Çetinkaya anısına, “Alibey Adası” denmiştir. Rum teba ise adaya “Moshonisi” (Kokulu Ada) adını vermiştir. Yine Piri Reis’in anlattıklarından yola çıkılarak Cunda’nın İtalyanca’da gemilerin yatay sereni anlamına geldiğini ve haritada Cunda’nın yatay serene benzediği belirtilmektedir.
Cunda (Alibey) Adası, Ayvalık’ı açık denize, iki boğazıyla da kapayan ya da açık denizden sonra mühürleyen bir görünüm taşımaktadır. Ayvalık’tan bakıldığında, solundaki boğaza Dalyan Boğazı, sağındakine de Dolap Boğazı adı verilmektedir. Çok eskiden bir sandalın geçebileceği kadar sığ olan Dalyan Boğazı, 1880 yılında iki yıllık bir çalışma ile açılmış ve yirmi kulaç genişletilmiştir.
Cunda Adası, ilk Ayvalıklılardan Sn. Hüseyin Önen’in verdiği bilgilere göre, 31 Mart 1908 isyanından sonra bucak halini almıştır. O tarihe kadar Osmanlı yönetiminde Midilli Valiliği’ne bağlı bir ilçedir. 1900’lü yıllarda 8 ila 10 bin kişi adada ikamet etmektedir. 4 ilkokulu, 1 Kız Okulu, 1 Öksüzler Yurdu varken, 2000 nüfus sayımına göre ada nüfusu 4500’dür ve bugün sadece 1 ilköğretim okulu bulunmaktadır. 1944 depremi ile geniş ölçüde harap olan Cunda, yavaş yavaş bugünkü şeklini almaya başlamıştır. Demokrat Parti yönetimi sırasında yapılan bir halk oylaması ile Ayvalık’ın iki mahalleli bir uzantısı olmuştur.
